ทุกคนน่าจะเคยเห็นเครื่องออกกำลังกายตามพื้นที่ส่วนกลางของหมู่บ้าน สวนสาธารณะ หรือลานออกกำลังกายใกล้บ้าน แล้วเคยสงสัยกันไหมว่าทำไมถึงเห็นเครื่องหน้าตาคล้ายๆ กันอยู่ทุกที่ แต่ละเครื่องมีประโยชน์อะไรบ้างนะ?
เราขอพาทุกคนมาทำความรู้จักเครื่องออกกำลังกายใกล้บ้านให้ดียิ่งขึ้น เพื่อการเลือกกิจกรรมทางกาย (Physical Activities) ที่เหมาะสมกับร่างกายและความต้องการของตัวเองได้ เพราะการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอนั้นทำให้ร่างกายรู้สึกสดชื่น แจ่มใส ช่วยลดปัญหาสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น นอกจากนั้นยังช่วยป้องกันการเกิดโรคยอดฮิตอย่าง โรคออฟฟิศซินโดรม โรคอ้วน โรคหัวใจ และช่วยบรรเทาภาวะเครียดสะสมที่มีอัตราผู้ป่วยสูงขึ้นทุกปี
เครื่องออกกำลังกายตามพื้นที่สาธารณะที่เราเห็นกัน แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่
1) เครื่องออกกำลังกายประเภทเพิ่มความทนทาน (Cardiovascular)
1. จักรยานนั่งปั่น (Upright Bike) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ เพราะเป็นเครื่องที่ออกมาแบบมาให้ป้องกันการบาดเจ็บของข้อเข่าขณะออกกำลังกาย โดยจะเน้นไปที่การบริหารกล้ามเนื้อส่วน ต้นขา หน้าท้อง สะโพก และต้นแขน
2. จักรยานเอนปั่น (Recumbent Bike) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่เหมาะสำหรับทุกเพศทุกวัย โดยเน้นบริหารกล้ามเนื้อส่วน ต้นขา น่อง สะโพก และกล้ามเนื้อรอบหัวเข่า
3. เครื่องเดินอากาศ (Air Walker) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการออกกำลังกายช่วงล่าง โดยเน้นไปที่กล้ามเนื้อส่วน ต้นขา น่อง และสะโพก แต่ไม่เหมาะกับผู้สูงอายุเพราะมีอาจเกิดอุบัติเหตุได้
4. ลู่วิ่งสายพาน (Treadmill) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่เน้นการบริหารกล้ามเนื้อส่วน ต้นขา น่อง สะโพก และกล้ามเนื้อรอบหัวเข่า แต่ไม่เหมาะกับผู้สูงอายุ โดยลู่วิ่งสำหรับผู้สูงอายุคือลู่วิ่งไฟฟ้า เพราะออกแบบมาให้มีความปลอดภัย สามารถควบคุมความเร็วให้เหมาะกับการเดินช้าๆ หรือทำกายภาพบำบัดได้
5. เครื่องเดินวงรี (Elliptical) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ออกแบบมาให้เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ เพื่อลดการกระแทกของข้อต่อเข่า โดยเน้นไปที่กล้ามเนื้อ หน้าท้อง กล้ามเนื้อรอบหัวเข่า และกล้ามเนื้อต้นขา
2) เครื่องออกกำลังกายประเภทเพิ่มความแข็งแรง (Strength)
1. เครื่องซิทอัพ (Sit-up Plank) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อส่วนหน้าท้อง และต้นขาด้านนอก เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการกระชับหน้าท้อง นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการปวดหลังของชาวออฟฟิศได้อีกด้วย เพราะเป็นการออกกำลังกายที่ปรับสมดุลของกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว ส่งผลต่อการทรงตัวและลดแรงกดทับบนหลัง
2. เครื่องบริหารกล้ามเนื้อขา (Leg-press Machine) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อบริเวณต้นขา สะโพก และรอบหัวเข่า ซึ่งเหมาะสำหรับผู้สูงอายุเพราะมีส่วนช่วยในการป้องกันและบำบัดอาการกล้ามเนื้อขาอ่อนแรง
3. บาร์คู่ขนาน (Parallel Bars) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อบริเวณต้นขา น่อง และสะโพก เหมาะสำหรับผู้สูงอายุเพื่อใช้สำหรับฝึกการทรงตัว
4. บาร์โหน (Chin-up Ladder) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อทุกส่วน ตั้งแต่กล้ามเนื้อแขนหน้าอก หน้าท้อง หลัง ข้อต่อ ไปจนถึง สะโพก ต้นขา และน่อง นอกจากนี้การสนับสนุนให้เด็กเล่นบาร์โหนจะช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่ กล้ามเนื้อมือ แขน ขา ข้อมือ ไหล่ และหลัง ของเด็ก และยังช่วยฝึกทักษะการตัดสินใจให้กับเด็กๆ อีกด้วย
5. เครื่องบริหารกล้ามเนื้ออก (Pec-deck-fly Machine) เป็นเครื่องออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อบริเวณ ไหล่ ต้นแขน และหน้าอก เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการสร้างกล้ามเนื้อเฉพาะส่วนอก และยังสามารถฟื้นฟูอาการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อหน้าอกได้อีกด้วย
3) เครื่องออกกำลังกายประเภทเพิ่มความยืดหยุ่น (Flexibility)
1. สายรัดยืด (Stretching strap) เป็นอุปกรณ์ออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อบริเวณน่อง เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ เพราะผู้สูงอายุต้องการยืดเหยียดข้อต่อส่วนต่างๆ เพื่อป้องกันอาการข้อยึด
2. ฟิตบอล (Exercise Ball) หรือที่เรียกว่าบอลโยคะ เป็นอุปกรณ์ออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าท้อง และเสริมสร้างกล้ามเนื้อบริเวณแกนกลางลำตัว นอกจากจะเป็นบอลสารพัดประโยชน์แล้ว ยังเหมาะสำหรับผู้สูงอายุที่ต้องการฟื้นฟูความสามารถในการทรงตัว
3. ไม้กระดานเอียง (Slant board) เป็นอุปกรณ์ออกกำลังกายที่เหมาะกับผู้สูงอายุ โดยเน้นไปที่การเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อส่วนล่างบริเวณต้นขา และน่อง นอกจากนี้ไม้กระดานเอียงยังช่วยปรับท่าทาง และช่วยในการฟื้นฟูอาการบาดเจ็บบริเวณขาส่วนล่าง
4. แผ่นฝึกการทรงตัว (Balance plate) เป็นอุปกรณ์ออกกำลังกายที่ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อบริเวณต้นขาและน่อง ช่วยเรื่องการลดน้ำหนัก และเหมาะสำหรับผู้สูงอายุที่ต้องการฟื้นฟูและชะลอความเสื่อมของการทรงตัว
5. ม้านั่งออกกำลังกาย (Multi-bench) เป็นอุปกรณ์ออกกำลังกายที่ใช้สำหรับเล่นเวท และการออกกำลังกายอื่นๆ เช่น การซิทอัพ โดยสามารถเพิ่มทั้งความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อร่างกายและกล้ามเนื้อหัวใจ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการใช้งานว่าต้องการบริหารกล้ามเนื้อส่วนไหน
